ग्रेडर मेशिन हाँक्दै अनिता

दाङ | दाङको घोराही सहरदेखि गाउँसम्म बिग्रिएका सडक बनाउनेदेखि नयाँ सडकको ट्र्याक खन्ने काममा व्यस्त हुनुहुन्छ, अनिता थारु । साना गाडी चलाउने महिलाको सङ्ख्याभन्दा ठूला गाडी चलाउने महिला न्यून छन् । तर अनिताले भने विगत चार वर्षदेखि दाङलगायत ठाउँमा सडक तथा पुल निर्माण गर्न ग्रेडर मेशिन चलाउँदै आउनुभएको छ । 

उहाँ डेढ वर्षदेखि घोराही उपमहानगरपालिकामा ग्रेडर अपरेटरका रूपमा कार्यरत हुनुहुन्छ । अनिताले पछिल्लो समय भने उपमहानगरपालिकाभित्रका विकासका काममा ग्रेडर मेशिन चलाउँदै आउनुभएको छ । १२ कक्षासम्म अध्ययन सकेर घरमै बसेको समयमा आफन्तको सहयोगमा उहाँ बर्दियाबाट दाङ आएर ग्रेडर मेशिन चलाउन थाल्नुभएको हो । ‘मैले यतै आएर चलाउन सकेकी हुँ’, चालक अनिता बताउनुहुन्छ । 

‘कमजोर आर्थिक अवस्थाका कारण पढाइलाई अघि बढाउन नसकेर घरमै बसेकी थिएँ’, उहाँले भन्नुभयो, ‘घरमा त्यसै बस्नुभन्दा ग्रेडर मेशिन चलाउन सिक्ने सोच बनाएर दाङ आएकी हुँ ।’ घोराही–मुर्कुटी सडक बनाउने काममा अनिताका भिनाजुले ग्रेडर मेशिन चलाउनुहुन्थ्यो । उहाँसँगै त्यस सडक निर्माण गर्ने कम्पनीमा सहायक ग्रेडर अपरेटरका रूपमा एक वर्ष काम गरेपछि ग्रेडर चलाउन सक्ने भएको अनिता बताउनुहुन्छ । 

निर्माणको क्षेत्रमा काम गर्न कठिन भए पनि आत्मविश्वास र मेहनतले सफलता हासिल गर्दै गएको उहाँको भनाइ छ । झन्डै एक वर्ष चलाउन सिकेपछि अनिताले मेशिन राम्ररी चलाउन सक्ने हुनुभयो । तर उहाँसँग सवारी चालक अनुमतिपत्र भने थिएन । यसका लागि २०७६ भदौमा तुलसीपुरमा परीक्षा दिनुभयो । परीक्षमा सहभागी १३ जनामध्ये उत्तीर्ण हुने अनिता भने एक्ली महिला हुनुहुन्थ्यो । 

‘पहिलो प्रयासमै सवारी चालक अनुमतिपत्र लिन सफ भएँ’, अनिता भन्नुहुन्छ । उहाँले त्यसपछि जागिरका क्रममा दाङ र बर्दियाका विभिन्न ठाउँमा निर्माणसम्बन्धी काम गर्नुभयो ।  

‘ग्रेडर मेशिन चलाउन सक्थेँ, तर लाइसेन्स नहुँदा समस्या थियो’, उहाँले भन्नुभयो, ‘२०७६ भदौमा लाइसेन्स खुलेपछि ट्रायल दिए । ट्रायलमा पास भएपछि मलाई काममा सहजता भयो ।’ अन्य सवारी साधनभन्दा चलाउन कठिन भए पनि अनुभवले गर्दा सहज लाग्ने गरेको उहाँ बताउनुहुन्छ । 

‘अन्य उपकरणभन्दा यो चलाउन निकै कठिन हुन्छ’, चालक अनिता भन्नुहुन्छ, ‘तर आफूभित्रको आत्सविश्वास र निरन्तरको मेहनतले मलाई अहिले सहज भएको छ ।’ बेरोजगार बस्नुभन्दा कुनै पनि सीप सिकेर काममा लाग्न उहाँको अरू महिलालाई सल्लाह छ ।

निर्माणका क्षेत्रमा महिलालाई काम गर्न कठिनाइ भए पनि आफ्नो कामबाट आफू सन्तुष्ट रहेको अनिताको भनाइ छ । ‘निर्माणको क्षेत्रमा काम गर्न गाह्रो भए पनि मलाई यही पेसामा सन्तुष्टि छ’, अनिताले भन्नुभयो, ‘धेरै पढेको भए ठूलो अपेक्षा हुन्थ्यो र अरू काम खोजिन्थ्यो  होला । पढ्न सकिएन । त्यसैले ग्रेडर अपरेटर नै मेरा लागि ठिक छ ।’ 

अनिता परिवारका चार सन्तानमध्ये एक्ली छोरी हुनुहुन्छ । स्थानीय सूर्य माध्यमिक विद्यालयबाट १० कक्षा उत्तीर्ण गर्नुभएकी उहाँले बाँकेको कोहलपुरमा रहेको बागेश्वरी माध्यमिक विद्यालयबाट १२ कक्षा उत्तीर्ण गर्नुभएको हो । कमजोर आर्थिक अवस्थाका कारण अनिताले पढाइ छोडेर मेशिन चलाउन थाल्नुभयो । सुरुमा चलाउँदा महिलाले पनि ग्रेडर मेशिन चलाउँछन् भनेर धेरैले हेर्न आउने गरेको उहाँ सम्झिनुहुन्छ । ‘अहिले सबैलाई सामान्य लाग्न थालिसकेको छ’, अनिताले भन्नुभयो ।  रासस